Schorzenia kostek – objawy i przyczyny

Stany pourazowe, czyli skręcenia, zwichnięcia, złamania

Uraz stawu skokowego chyba każdy z nas miał chociaż raz w życiu. Czasem są to niewielkie krwiaki, opuchlizny, skręcenia a bywa, że coś poważniejszego.

Podstawowy podział urazów stawu skokowego wyróżnia:

Skręcenia:

Skręcenia określa się jako przekroczenie fizjologicznego zakresu ruchu w stawie skokowym, które doprowadza do uszkodzenia torebki stawowej oraz więzadeł.
W większości przypadków do skręcenia kostki dochodzi, gdy stopa wywija się na zewnętrzną krawędź. Najczęściej staje się tak podczas biegania lub niefortunnym zeskoku z wysokości.
Uszkodzeniu ulegają wtedy struktury stawu od strony bocznej, tzn. więzadła: piętowo-strzałkowe, skokowo-piętowe oraz skokowo-strzałkowe przednie.

Stopnie uszkodzenia stawu skokowego
Czas leczenia skręconej kostki zależy od rodzaju urazu i stopnia uszkodzenia, które są rozpoznawane w 3 stopniach, w zależności od ich powagi.

I stopień
– naciągnięte lub minimalnie naderwane więzadło stawu skokowego
– minimalna niestabilność stawu skokowego
– ból
– lekki obrzęk okolicy stawu skokowego
– niekiedy staw skokowy może zesztywnieć i utrudnione może być zginanie, np. podczas chodzenia.

II stopień
– umiarkowane rozerwanie włókien więzadła
– niestabilność w stawie
– ból od umiarkowanego do ciężkiego, który uniemożliwia normalne chodzenie
– obrzęk i sztywność w stawie skokowym
– mogą się również pojawić drobne zasinienia (krwiaki).

III stopień
– całkowite rozerwanie włókien więzadła
– całkowita niestabilność stawu
– ostry ból
– ciężki obrzęk
– zazwyczaj rozległe siniaki (krwiaki).

Zwichnięcia:

Zwichnięcia stawu skokowego są urazami, które zdarzają się rzadko. Najczęściej dochodzi do nich podczas upadku z wysokości, wypadku komunikacyjnego.

Zwichnięcie jest uszkodzeniem, w którym utracona jest łączność powierzchni stawowych. Towarzyszy mu wielotkankowe uszkodzenie części stawu (np. torebka stawowa) oraz uszkodzenie okolicznych struktur (np. więzadła, ścięgna mięśni strzałkowych, ścięgna mięśni piszczelowych).
Może dojść również do uszkodzenia tkanek miękkich, otaczających staw skokowy (tkanka podskórna i skóra).
Najczęściej do zwichnięcia stawu skokowego dochodzi w momencie ustawienia stopy w zgięciu podeszwowym.

Złamania:

W obrębie stawu skokowego najczęściej dochodzi do złamania kości goleni, która razem z kością strzałkową łączy kolano z kostką.
Może dojść do złamania jednej kostki najczęściej bocznej, złamania obu kostek (bocznej i przyśrodkowej) i złamania trójkostkowego, gdzie oprócz obu kostek złamanie obejmuje tylny brzeg piszczeli.

Uszkodzenia ścięgna Achillesa

Schorzenia ścięgna Achillesa należą do częstych schorzeń u sportowców, szczególnie rekreacyjnych. Wymagają one natychmiastowej interwencji, gdyż zaniedbane prowadzą do trwałych zmian w obrębie stawu skokowego oraz osłabienie mięśnia brzuchatego łydki.

Ścięgno piętowe, zwane także ścięgnem Achillesa, jest największym i najmocniejszym ścięgnem człowieka. Tworzy je mięsień brzuchaty łydki oraz mięsień płaszczkowaty, przyczepia się obwodowo do guza kości piętowej.

Jest ono odpowiedzialne za przenoszenie siły mięśni podudzia (grupy tylnej) na stopę, a konkretnie zgięcie podeszwowe stopy.

Najczęstsze choroby ścięgna Achillesa:

Zapalenie ścięgna Achillesa – najczęściej występuje u osób, które nagle i bez wcześniejszego przygotowania poddały się nadmiernemu wysiłkowi fizycznemu. Natomiast u osób zajmujących się sportem amatorsko lub wyczynowo zapalenie Achillesa może być związane dużym nagromadzeniem się mikrourazów w krótkim czasie.

Objawy zapalenia ścięgna Achillesa:

– ból ścięgna Achillesa w dolnej części łydki
– poranny ból Achillesa, zaraz po wstaniu z łóżka
– ból Achillesa pojawia się na początku wysiłku fizycznego, zmniejsza się w czasie jego trwania i ponownie nasila się po zakończonym treningu
– może również pojawić się sztywność ścięgna stopy
– tkliwość ścięgna przy ucisku palcami na wysokości kilku centymetrów powyżej pięty.

-zerwanie ścięgna Achillesa – na zerwanie ścięgna Achillesa najbardziej narażone są osoby o dużej aktywności ruchowej. Nietrudno domyślić się, że to właśnie sportowcy stanowią grupę podwyższonego ryzyka uszkodzenia ścięgna Achillesa. Problem ten dotyka przede wszystkim zawodników dyscyplin, w których często wykonywane są wyskoki, zmiany kierunku oraz nagłe i często nieplanowane zmiany szybkości przemieszczania się – koszykarze, siatkarze, szczypiorniści oraz lekkoatleci.

Objawy zerwania ścięgna Achillesa:

– charakterystyczny trzask lub chrupnięcie, będące oznaką zerwania ścięgna
– nagły i silny ból, który nasila się podczas ruchu
– obrzęk zmienionego zapalnie ścięgna z krwawymi wylewami podskórnymi
– wyczuwalna przerwa w przebiegu ścięgna.

Diagnostyka i rehabilitacja stawu skokowego i stopy

Rehabilitacja schorzeń pourazowych lub przeciążeniowych zawsze powinna być poprzedzona diagnostyką obrazową.

Najczęściej obejmuje ona badanie USG i RTG, w niektórych przypadkach rozstrzygające może być MR.
W przypadku niewielkich zmian w obrazie klinicznym przechodzi się niezwłocznie do rehabilitacji, zaś w poważniejszych urazach wskazana jest niekiedy interwencja chirurgiczna.

Dopiero po leczeniu szpitalnym stosuje się odpowiednie zabiegi fizjoterapeutyczne.

Standardowe postępowanie w usprawnianiu stawu skokowego to:

– stabilizacja
– kinesiotaping
– igłoterapia
– mobilizacja tkanek miękkich
– mobilizacja stawowa
– kinezyterapia
– kąpiele wirówkowe.